اولین فال چگونه و کی از دیوان حافظ گرفته شد؟
به نقل از سایت حالیشه نخستین فال دقیقاً ساعاتی پس از مرگ حافظ گرفته شد. ادوارد براون در جلد سوم تاریخ ادبیات ایران اشاره داشته است که پس از فوت حافظ، عده ای که کلام وی را قلب کرده بودند، او را تکفیر و از دفن او در گورستان مصلی جلوگیری کردند. برای حل مشکل تصمیم گرفتند با تفأل از کلام خود حافظ راهنمایی بگیرند و پس از آنکه کلیه غزلهای حافظ را نوشته و در سبدی ریختند، کودکی تفألی می زند و غزل شماره 82 می آید، که به طرز عجیب و باور نکردنی پاسخ جماعت ریاکار را می دهد و گفته اند که از آن روز به وی لقب لسان الغیب داده اند، غزل شگفت انگیز چنین است:
کنون که می دمد از بوستان نسیم بهشت
من و شراب فرح بخش و یار حورسرشت
مکن به نامه سیاهی ملامت من مست
که اگه است که تقدیر بر سرش چه نوشت؟
قدم دریغ مدار از جنازه حافظ
که گرچه غرق گناهست، می رود به بهشت
شرایط گرفتن فال
ایرانیان معمولاً در جشنها، شادیها، اعیاد و مناسبتهای خاص و یا برای نیتهای خاص و گرفتاری های شخصی به دیوان خواجه تفأل می زنند.
نحوه آن نیز معمولاً با وضو و قرائت حمد و سوره و گرفتن دیوان در دست چپ و با حضور قلب، توسط دست راست باز می شود و اولین غزلی که از سمت راست صفحه می آید، البته از ابتدای غزل، مورد لحاظ قرار می گیرد. اولین بیت غزل بعد نیز شاهد یا تأئید کننده تفأل است. البته ناگفته نماند که روشهای متعدد دیگری برای اینکار وجود دارد که هر کس براساس اعتقادات قلبی خویش عمل می کند و هیچ روش مدونی ندارد.
درخصوص تفسیر نیز به حالات و وضعیت روحی- روانی، احساسی، عاطفی و باورهای صاحب فال بستگی دارد و به یقین هرگز نمی توان حکمی کلی صادر کرد؛ چرا که همان طور که گفتیم، کلام حافظ چند وجهی است. فال حافظ هیچ رابطه ریاضی ندارد، بلکه سر و کارش با دلهای مشتاق، مؤمن و روحانی مردم و خمیر مایه اش روح پاک و ملکوتی حافظ است.
بعضی با استناد به مسائل علمی، فال را رد می کنند.
علت محبوبیت حافظ
حافظ از بزرگ ترین سخنوران تاریخ ایران زمین است که به جرأت می توان گفت دیوان وی پس از قرآن، پرمخاطب و پرتیراژترین دفتر شعر و ادب و کتاب مردم ایران است. امروز پس از ششصد سال که از خلق این اثر می گذرد، هر روز حرف، سخن و اندیشه ای تازه برای همگان دارد. از نگاه ارتباطی، دو رکن مهم و اساسی در علم ارتباطات، مخاطب و دیگری پیام است.
راز ماندگاری، تأثیرگذاری، تازگی و جادوگری کلام خواجه حافظ نیز در همین دو نکته نهفته است:
اولاً، مخاطب در شعر حافظ بسیار گسترده و متنوع است که دیگر کتابهای ادبی چنین ویژگی منحصر به فردی ندارند. پیامی و کلامی دارد، روی سخن او با همگان است، دعوتنامه حافظ برای همه انسانها از هر نژاد، رنگ و مذهب است. همه افراد متفاوت و بعضاً متناقض آن را می خوانند و جالب آنکه تعابیر متضادی هم از آن در پاره ای موارد می کنند. به همین دلیل مرور زمان آن را دچار کهنگی نکرده است.
ثانیاً، پیام در کلام و شعر حافظ بسیار متنوع و وسیع و در عین حال ساده، چندوجهی و همه فهم است. برخلاف نظریه برخی تئوری پردازان و تعدادی از علاقمندان که تصور می کنند وجوه شاعری حافظ بر اندیشه های او برتری دارد، حافظ اندیشمندی متفکر و دارای اندیشه ها و افکاری قابل بحث و مهم در همه ابعاد زندگی بشر است. دیوان حافظ فقط دیوان شعر نیست و وجوه مختلفی از مهم ترین مسائل زندگی و حیات و اجتماعی بشر را در خود جای داده است.
او درباره زندگی، اجتماع، سیاست، عشق، عرفان، آزادگی، صبر و تحمل، مدارا، دنیا، آخرت، خدا، جبر، اختیار و صدها مسئله مهم در زندگی سخن گفته است و آدمی بیشترین شباهت و هم ذات پنداری را با وی حس می کند، به قول خودش:
عاشق و رند و نظر بازم و می گویم فاش
تا بدانی که به چندین هنر آراسته ام
در سایت حالیشه شما می توانید به انواع فال روزانه دسترسی پیدا کنید
